Veelgestelde vragen

Wat is het doel van de invoering van zero-emissiezones voor stadslogistiek? Wat zijn de voordelen?

In het Klimaatakkoord is afgesproken dat in 2025 in 30-40 grotere gemeenten een zero-emissiezone voor stadslogistiek wordt ingevoerd. Dit levert een flinke jaarlijkse besparing op de CO²-uitstoot, naar verwachting ca. 1 Mton. Door emissieloze logistiek in onze steden neemt de uitstoot van broeikasgassen verder af, verbetert de lucht die mensen inademen en ontstaat een betere doorstroming door nieuwe logistieke concepten. De zones vormen een belangrijke tussenstap op weg naar volledig schoon wegverkeer in 2050.

Welke steden hebben in 2025 een zero-emissiezone?

In 2025 hebben naar verwachting 30 tot 40 grotere gemeenten een zero-emissiezone ingevoerd. Daarnaast kunnen ook kleinere gemeenten aansluiten en gemeenten die in regionaal verband tot een zero-emissiezone willen komen. Wel moeten gemeenten moeten minimaal vier jaar van tevoren aankondigen dat ze een zero-emissiezone willen invoeren en waar deze komt te liggen. Dit zodat ondernemers zich hier tijdig op kunnen voorbereiden. Het kabinet vindt het belangrijk om deze overstap zo in te voeren dat het voor hun praktisch, haalbaar en betaalbaar is. Bekijk hier een overzicht van de gemeenten die een zone hebben aangekondigd.

Gelden in alle gemeenten dezelfde regels?

De overstap naar schoon transport in steden vraagt veel van ondernemers en gemeenten. Het kabinet vindt het belangrijk om deze overstap zo in te voeren dat het voor hun praktisch, haalbaar en betaalbaar is, maar ook dat de overstap tijdig gemaakt wordt om te voldoen aan de afgesproken CO²-reductie. Er is intensief gesproken met gemeenten, VNG, MKB Nederland, TLN, Evofenedex, RAI Vereniging, BOVAG en Natuur&Milieu. Afgesproken is (Kamerbrief 5 oktober) dat er een geüniformeerd systeem komt met als kern eenduidige landelijke afspraken en waar nodig ruimte voor lokaal maatwerk. Zo wordt het ontstaan van een lappendeken voorkomen, maar blijft er ruimte om lokaal aandacht te geven aan de uitzonderingen op de regel.

1. Gemeenten kondigen minimaal vier jaar voor de invoering de ligging en omvang van de zero-emissiezone aan. Dit is belangrijk om vroegtijdig aan iedereen duidelijkheid te geven.
2. Alle nieuwe bestel- en vrachtauto’s die vanaf 1 januari 2025 op kenteken worden gezet moeten zero-emissie aan de uitlaat zijn om de zero-emissiezone voor stadslogistiek in te mogen.
3. Alle bestel- en vrachtauto’s die rondrijden in de zero-emissiezone moeten vanaf 1 januari 2030 zero-emissie zijn.
    

Daarnaast is er een overgangsregeling voor vracht- en bestelauto’s:

• Overgangsregeling vrachtauto’s:
  - Emissieklasse 6-vrachtwagens die op 1 januari 2025 maximaal 5 jaar oud zijn (bakwagens) respectievelijk maximaal 8 jaar oud zijn (trekker-opleggercombinatie) mogen uiterlijk tot 1 januari 2030 de zone in rijden.
  - Plug-in hybride vrachtauto’s hebben tijdelijk, tot 1 januari 2030, toegang tot de zero-emissiezone voor stadslogistiek, als zij daar aantoonbaar en handhaafbaar emissieloos rijden.
   

• Overgangsregeling bestelauto’s:
  - Bestelauto’s met emissieklasse 5 hebben tot 1 januari 2027 onbeperkt toegang tot de zero-emissiezones voor stadslogistiek.
  - Bestelauto’s met minimaal emissieklasse 6 hebben tot 1 januari 2028 onbeperkt toegang tot de zero-emissiezones voor stadslogistiek.

Bekijk hier de infographic over de overgangsregelingen.

Hoe groot zijn de zero-emissiezones?

Het Klimaatakkoord gaat uit van middelgrote zones. Dit betekent dat ze minimaal de binnenstad en/of het centrale winkelgebied omvatten, plus de omliggende wijken. Gemeenten bepalen zelf de precieze grootte en locatie van de zero-emissiezone.

Lees hier hoe bijvoorbeeld gemeente Leiden en gemeente Nijmegen dat aanpakken. 

Is een zero-emissiezone hetzelfde als een milieuzone?

Nee, een milieuzone is bedoeld om de luchtkwaliteit te verbeteren door oudere dieselvoertuigen te weren en geldt (ook) voor personenauto’s. Een zero-emissiezone is bedoeld voor vracht- en bestelauto’s en wordt ingezet om de steden leefbaar en aantrekkelijk te maken met behulp van schone en slimme stadslogistiek. Zie voor een uitgebreidere vergelijking de Factsheet milieu- versus zero-emissiezone van SPES.

Mogen bestelbusjes van particulieren nog wel in de zero-emissiezones rijden?

• De zero-emissiezone is bedoeld voor bestel- en vrachtauto’s voor bedrijfsmatig gebruik. Je kunt echter niet altijd zien of een bestelbus alleen privé gebruikt wordt. Daarom gelden voor bestelbussen van particulieren in principe dezelfde regels.

• Wel kunnen particulieren bij hun gemeente een ontheffing aanvragen. Zij moeten dan aantonen dat hun bestelbus niet bedrijfsmatig wordt gebruikt.

Wat betekent de zero-emissiezone voor stadslogistiek voor een zzp’er zoals schilder of monteur?

De zero-emissiezone geldt ook voor de schilder en monteur die in de zero-emissiezone rijden met een bestel- of vrachtauto. Wel is er een overgangsregeling tot uiterlijk 31 december 2027 (euro 6 bestelauto). Ook kan indien nodig lokaal maatwerk toegepast worden. 

Mag een voertuig op biobrandstoffen de zero-emissiezone in?

Nee, bij biobrandstoffen is sprake van uitstoot.

Ik woon in een gebied waar de gemeente een zero-emissiezone gaat invoeren. Wat betekent dit voor mij?

Voor een personenvoertuig verandert er niets. Als u privé een bestelbus rijdt, moet u ook overgaan op een zero-emissievoertuig. Wel kunt u een ontheffing aanvragen bij uw gemeente. U moet dan aantonen dat uw bestelbus niet bedrijfsmatig gebruikt wordt.

Mijn pand ligt in de zero-emissiezone. Wat betekent dit voor mij als ondernemer?

De nieuwe regels gelden ook voor u. U kunt samen met uw vervoerder onderzoeken hoe uw transporten emissievrij kunnen worden.

Wie zorgt voor de beschikbaarheid van laadinfra?

er zijn 3 vormen van laden die voor gaan komen:

• Laden op privaat terrein; hierbij realiseert de eigenaar van het terrein (cq het bedrijf zelf de benodigde laadinfrastructuur.
• Semi-publiek laden (bv in een parkeergarage of een afgesloten parkeerterrein): de eigenaar/exploitant realiseert de laadinfra die door de gebruikers van de locatie gebruikt kan worden.

• Publiek laden (denk aan laden langs de weg of op publieke laadpleinen): hier zal de overheid (in het geval van een ze-zone de gemeente) de leiding nemen.

Om ervoor te zorgen dat de benodigde laadinfrastructuur gelijke tred houdt met de opschaling van het aantal ze-voertuigen is het voor alle partijen belangrijk om op tijd werk te maken van de realisatie van laadinfrastructuur.

Laadinfrastructuur is namelijk niet van de ene op de andere dag gerealiseerd. Er lopen diverse projecten waarin gekeken wordt naar de inrichting van de logistiek met inzet van zero-emissievoertuigen, en welke laadcycli daarbij passen.

De Nationale Agenda Laadinfrastructuur bekijkt met diverse betrokken partijen (zoals energieleveranciers, laadinfra-aanbieders en netwerkwerkbeheerders) hoe het netwerk ingericht moet worden om te kunnen voldoen aan de behoefte. Het gehele vraagstuk vraagt afstemming en samenwerking tussen vraag, aanbod en ruimtelijke ordening om tot strategische keuzes voor omvang en locatie van het aanbod van laadinfra te komen.

Hoe kan de logistieke sector een gegarandeerde prijs per kWh krijgen, wanneer er geladen moet worden op eigen terrein, bij klanten en openbaar?

Energie worden door marktwerking bepaald. De overheid mag en kan niet sturen op prijsgaranties.

Wanneer wordt de zero-emissievrachtwagen of -bestelauto betaalbaar of concurrerend met diesel?

Verscheidene TCO-modellen laten zien dat, afhankelijk van de logistieke inzet emissieloze bestelauto’s qua kilometerprijs al dicht bij dieselvoertuigen zitten. Alleen kijken naar het verschil in aanschafprijs geeft geen goede vergelijking.

Welke aanpassing van de logistieke systemen is nodig als elektrische vrachtwagens niet kunnen doen wat we gewend zijn?

Met de huidige logistieke systemen kan een dieselvoertuig inderdaad niet een-op-een vervangen worden door een e-truck. Omdat de range van bijvoorbeeld een batterij aangedreven voertuig lager is, moeten er veranderingen in het logistieke systeem worden doorgevoerd. Waterstof biedt al een grotere range, maar is nog steeds niet vergelijkbaar met diesel. Voor de vrachtwagens is een overgangsregeling tot 2030 afgesproken.

Wel kan worden verkent of een alternatief logistiek systeem een optie is voor uw bedrijf. Hierbij kan worden gedacht aan een logistieke hub of via deelvoertuigen.

Waar kan ik (meerdere) zero-emissievrachtwagens of -bestelwagens bestellen, en krijg ik die dan volgend jaar geleverd?

Het handigste is om contact op te nemen met een dealer die e-voertuigen levert en de mogelijkheden te bespreken. Het aanbod van e-voertuigen, met name bestelvoertuigen, neemt snel toe.

Zijn hybride trucks met geofencing toegestaan in zero-emissiezones?

Geofencing is een techniek waarmee met geografische gegevens een gebied afgebakend wordt. Hiermee zou het voertuig (automatisch) overschakelen op de emissieloze aandrijflijn op het moment dat deze de zero-emissiezone in rijdt. Op dit moment wordt onderzoek gedaan of PHEV-vrachtauto’s aantoonbaar en handhaafbaar zero-emissie kunnen rijden. Hier zal later in 2021 een beslissing over worden genomen.  

Hoe kom ik in contact met grote inkopers in de stad, zoals kantoren, onderwijsinstellingen en ziekenhuizen, als ik vanuit een hub de stad emissievrij wil gaan bevoorraden?

U kunt contact zoeken met de bestaande (ondernemers)netwerken in uw stad of regio.

Waar kan ik subsidie aanvragen voor de aanschaf van een zero-emissievoertuig?

In het Klimaatakkoord is afgesproken dat ondernemers kunnen rekenen op financiële ondersteuning bij de aanschaf van een zero-emissie bestelauto. Het ministerie van IenW heeft op 9 februari 2021 een subsidieregeling gepubliceerd die op 15 maart 2021 operationeel is geworden onder de naam Subsidieregeling Emissieloze Bestelauto's, afgekort SEBA.

Meer informatie hierover is te vinden op de website van het RVO. Of lees deze factsheet.

Waar kan ik subsidie aanvragen voor de aanschaf van een licht elektrisch voertuig of een cargobike?

U kunt hiervoor contact opnemen met de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO). 

Waar kan ik subsidie aanvragen voor het zelf opwekken van groene stroom?

Daarvoor kunt u contact opnemen met uw energieleverancier en de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland.

Ik rijd al met een zero-emissievoertuig. Kom ik in aanloop naar 2025 in aanmerking voor privileges?

Uw gemeente bepaalt of en welke privileges zero-emissierijders krijgen in aanloop naar de invoering van de zero-emissiezones. Houd daarvoor berichtgeving vanuit uw gemeente in de gaten.

Zijn er logistieke hubs bij mij in de buurt waarvan ik kan gebruikmaken? Hoe werkt dat als er onderweg iets stuk gaat?

Voor deze informatie kunt u contact opnemen met uw gemeente. Op www.stadshubs.nl kunt u meer informatie vinden over stadshubs die op dit moment al operationeel zijn.

Ik kan/wil zelf geen zero-emissiebestelauto of -vrachtwagen kopen. Wat zijn alternatieven?

U kunt zoeken naar een andere vorm van financiering zoals lease of verkennen of een ander logistiek concept bij u past. Hierbij kunt u denken aan een aanbieder die voor u het transport emissievrij kan vervoeren bijvoorbeeld via een hub.

Ik wil graag voor 2025 al experimenteren of een pilot doen met zero-emissietransport. Kan ik hiervoor ondersteuning krijgen?

Er zijn verschillende vormen van ondersteuning. Lees hier meer over op de pagina Informatie voor bedrijven.

Waarom zou ik in mijn gemeente een zero-emissiezone voor stadslogistiek invoeren?

Alleen als de 30-40 grootste gemeenten in Nederland een zero-emissiezone invoeren, kunnen we de reductie van 1 megaton CO² realiseren om te voldoen aan de afspraken uit het Parijsakkoord. Een zero-emissiezone leidt niet alleen tot vermindering van de uitstoot van CO², maar ook een betere luchtkwaliteit en minder overlast door vrachtverkeer in de stad. Dit maakt het centrum van uw gemeente aantrekkelijker voor bewoners en bezoekers.

Welke stappen moet ik als gemeente zetten om een zero-emissiezone in te voeren? Wanneer moet ik met welke stap klaar zijn?

Het Samenwerkings Project Expertpool Stadslogistiek (SPES) ondersteunt gemeenten bij de invoering van een zero-emissiezone voor stadslogistiek. SPES heeft een stappenplan gemaakt voor een succesvolle invoering, waarbij de stappen en activiteiten zo gekozen zijn dat de slagingskans zo groot mogelijk is.

Kan ik ook besluiten geen zero-emissiezone in te voeren? Wat gebeurt er als ik dat niet doe? 

In het Klimaatakkoord is afgesproken dat indien de uitvoeringsagenda’s in 2025 nog niet geleid heeft tot het instellen van middelgrote zero-emissie zones in 30-40 steden, de Rijksoverheid (indien nodig) in overleg met betrokken partijen wettelijke maatregelen opstelt om in 2030 zero-emissie zones voor logistiek in te stellen. De voortgang van het aansluiten van gemeenten zal gemonitord worden.

Waar kan SPES mij als gemeente mee helpen?

Het Samenwerkings Project Expertpool Stadslogistiek (SPES) ondersteunt gemeenten bij de invoering van een zero-emissiezone voor stadslogistiek. Meer informatie over de diensten van SPES staat op de pagina Informatie voor gemeenten.

Hoe zorg ik als gemeente voor een goede onderbouwing van het Verkeersbesluit?

De juridische handreiking helpt om tot een zorgvuldig verkeersbesluit te komen.

Wat is mijn rol als gemeente op het gebied van de realisatie van laadinfrastructuur?

De gemeente heeft een verantwoordelijkheid, maar kan die op verschillende manier invullen (zelf doen, uitbesteden etc.). Er is hiertoe een handreiking opgesteld: Handreiking Logistiek Laden DEF (nklnederland.nl)